Het Vlaams partnerschap duaal leren bracht eind december hun jaarlijks monitoringsrapport van het schooljaar 2020-2021 uit. Dit rapport heeft als doel een stand van zaken te geven over het alternerend leren in Vlaanderen. Het Vlaams partnerschap duaal leren zet zich in om het aanbod aan leerwerkplekken kwalitatief en kwantitatief te versterken. Een aantal taken delegeert het Vlaams Partnerschap aan de 18 bestaande sectorale partnerschappen. Deze partnerschappen zijn samengesteld uit relevante onderwijs- en werkpartners uit de betreffende sector.
De 19 partnerschappen (18 sectorale partnerschappen én het Vlaams Partnerschap duaal leren) hebben een aantal zeer belangrijke taken aangaande het alternerend leren. Zij mobiliseren nieuwe werkplekken via promotie en prospectie. Zij erkennen nieuwe werkplekken en voorzien begeleiding en opvolging van deze werkplekken. Tot slot behandelen zij beroepen tegen niet-erkenning, opheffing, uitsluiting en beëindiging van overeenkomsten.
In het schooljaar 2020-2021 werden 6.987 erkenningsaanvragen ingediend, zo’n 1.811 meer dan het jaar voordien. Hiervan werden er 5.778 goedgekeurd. Wanneer een erkenning werd afgekeurd, was dit voornamelijk omwille van het ontbreken van de nodige bedrijfsuitrusting. De meeste erkenningsaanvragen worden ook nog steeds niet ingediend door de ondernemingen zelf, maar door de opleidingsverstrekkers. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden dit jaar 111 erkenningen goedgekeurd, een kleine daling in vergelijking met vorig jaar toen er nog 148 erkenningen werden goedgekeurd. Brussel komt hiermee op de laatste plaats en is goed voor 2% van het totale aantal goedkeuringen. Eén van de voornaamste redenen is de vaststelling dat het Nederlandstalig onderwijslandschap in Brussel relatief klein is in vergelijking met het Franstalig onderwijslandschap.
Sinds 1 september 2019 is het volgen van een mentoropleiding verplicht voor mentoren. Deze opleiding moet gevolgd worden binnen het jaar na de erkenning van de onderneming als leerwerkplek. In het schooljaar 2020-2021 werden 3.554 unieke mentoren vermeld in een of meerdere goedgekeurde erkenningen. De tweetaligheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is hierbij soms een struikelblok, de mentoropleidingen gaan door in het Nederlands waardoor anderstalige mentoren deze niet kunnen volgen. Een aantal sectorale partnerschappen gaven aan zich hiervan bewust te zijn en te werken aan een oplossing.
Ook na de erkenning voeren de sectorale partnerschappen nog een aantal bijkomende acties uit ter ondersteuning en begeleiding van ondernemingen, dit zowel proactief als reactief. Deze acties lopen van het ondersteunen bij matching en het ondersteunen van scholen tot het uitwerken van opleidingsplannen en het betrekken van leerlingen tijdens overlegmomenten.
In het algemeen vond er een lichte stijging plaats van het aantal inschrijvingen in alternerende opleidingen waarvan een stijgend aandeel inschrijvingen in de duale opleidingen (+17%). De meerderheid van de inschrijvingen wordt nog steeds geregistreerd in DBSO-opleidingen. In schooljaar 2020-2021 werden 1.810 inschrijvingen geregistreerd voor duaal leren in 74 standaardtrajecten bij 186 scholen. In Brussel zien wij het afgelopen jaar een lichte stijging in het aantal inschrijvingen voor duale opleidingen. De meerderheid van de duale leerlingen ingeschreven op 1 februari haalden een studiebewijs, voornamelijk een diploma secundair onderwijs (35%).
De voortdurende Covid-19 situatie heeft ook veel impact gehad op het alternerend leren. Om de impact wat te verzachten schreef het Vlaams Partnerschap een relancenota. Hierin engageerden zij zich onder andere voor het toekennen van een aanvullende stagebonus aan ondernemingen die leerlingen op de werkvloer begeleiden. Deze stagebonus geldt echter enkel voor ondernemingen in Vlaanderen. Actiris (die de mentorpremie in het BHG regelt) kondigde aan dat een soortgelijke regeling ook in Brussel getroffen zal worden. Verder werd er ingezet op de verruiming van het aantal standaardtrajecten, waardoor opleidingsverstrekkers bij de start van schooljaar 2021-2022 tal van extra mogelijkheden hadden om duale opleidingen aan te bieden aan hun leerlingen, waarvoor sectoren klaar stonden om de zoektocht naar kwalitatieve werkplekken te ondersteunen.
Er staan de komende jaren nog veel veranderingen op til in het alternerend leren. Zo zal vanaf september 2022 duaal leren ook mogelijk worden in het volwassenenonderwijs. Daarnaast zal de inkanteling van het stelsel leren en werken in duaal leren de komende jaren een versnelling hoger schakelen, deze moet rond zijn in het schooljaar 2025-2026. Dit zal dan ook ongetwijfeld een grote impact hebben op de inschrijvingscijfers alternerend leren. Tenslotte wordt er over de grenzen heen gekeken, zowel naar onze noorderburen als naar het Waals Gewest, zo wordt er onder andere gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst het L’Office de la Formation en Alternance.
Dit artikel verscheen op 07/01/2022.